خوانش های ادبی

خانه عنکبوت اثر شیرزاد حسن در بردارنده دو داستان بلند حول پدیده ارتباط زن و مرد و به ویژه ارتباط عاطفی و عاشقانه است در داستان اول با عنوان خانه عنکبوت نویسنده ملهم از نظریات فروید شالوده اولیه ارتباط زن و مرد را بر مایه ارتباط عشق ممنوعه و جنسی کودک به مادر قرار می داد و در ساختار نمادینی میل بازگشت به رحم مادر را در قالب عشق و آمیزش عنکبوت ماده با عنکبوت نر قرار داده و خورده شدن عنکبوت نر توسط عنکبوت ماده را نمودی از بازگشت مرد یا همان کودک به شکم مادر و بهشت ارمانی می داند مکانی که در ان از سرما و گرمای کشنده و گرسنگی و تشنگی و فقدان امنیت خبری نیست. نویسنده چنین ساحتی کنترل گرایانه از عشق را برای مرد کشنده و اسارت اور می داند و غرق شدن در ان را مترادف با مرگ و گم شدن در دنیا رویایی و کابوسناک عالم خواب معرفی می کند شیرزاد حسن پناه بردن به چنین میلی را از یک سو ناشی از ترس مذهبی و اتش جهنم و از سوی دیگر برخاسته از سرکوب دوران کودکی در محیط خشن خانواده و جامعه خشک و عقیم می داند که سبب آشفتگی ذهنی و‌پریشانی عاطفی افراد در وادی عشق ورزی به ویژه در جوامع بسته شرقی می شود مسخ شخصیت ها در خواب در این داستان یاداور مسخ شخصیت های ادبی دیگری چون زامزا در رمان مسخ کافکاست در داستان دوم با عنوان با من تو دماغی حرف بزن نویسنده روایتگر عشق ورزی های مردی قصاب با ظاهری زمخت و خشن است که در شبی طولانی در حالت مستی ماجراهای خود را برای سه جوان تعریف می کند این داستان بر خلاف داستان اول در دنیای واقعی و در جغرافیا و تاریخ مشخصی روایت می شود این داستان ستایشگر زنانی است که می توانند با بو و رنگ و زیبایی خاص خویش خشن ترین مردان و خونریزترین انها را (در بستر جامعه شهری) رام و رقیق قلب کنند به خوانش های ادبی...ادامه مطلب

نمایشنامه دایی وانیا اثر آنتوان چخوف اگرچه در یک فضای بومی روایتگر خانواده ای از زمینداران در برهه ای از تاریخ روسیه است اما در حوزه روابط میان فردی یکی از آثار بسیار عمیق با گفت و گوهای درخشان و ماندگار است. این نمایشنامه همان گونه که از عنوان آن مشخص است بیانگر زندگی فردی به نام وانیا است که تمام سالیان عمرش را در کنار مادر و خواهرزاده یتیمش در باغی موروثی به سر برده و خود را و نزدیکان را وقف زندگی داماد دانشمند و مشهورشان کرده است و هیچ وقت متوجه این قربانی بودن و تلف کردن زندگی خود نبوده و این استثمار را افتخاری برای خود و اطرافیان نزدیک می دانسته تا اینکه بر اثر گذر زمان و بازگشت داماد به همراه زن افسونگرش به باغ مذکور به مرور بر اثر عشق وانیا به زن تنفر و حسادت او به دانشمند عیان می شود و او را مردی فانی و گمنام می یابد زن داماد پیر خانواده در کانون نمایشنامه نه تنها وانیا بلکه زندگی دیگران را نیز تحت تاثیر قرار می دهد و پزشک بومی را نیز شیفته خود می کند و آنها را به رخوت و سکون سوق می دهد تا جایی که دیگران با ترک همه امور روزانه فقط به او توجه می کننددر لایه دیگر، نمایشنامه روایت احساسات عاشقانه نافرجام زنان و مردان تنهایی است که ناخواسته درگیر عشق افرادی می شوند که دستیابی به آنها به دلیل ممنوعه بودن (عشق به زن متاهل) غیرممکن است و یا اینکه حس و عشقی یک طرفه است که همین امر منجر می شود که افراد دچار آشفتگی و بی معنایی شوند و با قطع امید از دنیا و تنها التیام آن یعنی عشق به آرامش پس از مرگ امید ببندند.در نگاه کلان شاهد نقد طبقه حاکم در قالب دانشمند لوسی هستیم که نه تنها افراد جامعه را در حوزه کار به بیگاری گرفته و دسترنج آنها را می خورد بلکه به دلیل جایگاه علمی و خوانش های ادبی...ادامه مطلب

در نمایش نامه آوازخوان طاس هدف یونسکو بازنمودن قهقرای آدمی به علت از دست نهادن اصالت و تشبه به دیگران است بهترین نمودار این قهقرا فرسودگی زبان‌محاوره و ابتذال گفت و گوهاست چرا که به عقیده او فرسودگی زبان حکایت گر فرسایش اندیشه است همه می کوشند که مثل دیگران سخن بگویند این است که دیگر کسی نمی اندیشد دست نیاز همه به سوی اصطلاحات متداول و عبارات مبتذل معروف و ضرب‌المثل هایی دراز است که گاه بی معنا و مضحک است دیگر سخنی آفریده نمی شود حرف ها کهنه و فاقد تحرک است و همین عبارات فرسوده نیز گاه قلب می گردد و درست بیان نمی شودجبار نصیری خوانش های ادبی...ادامه مطلب

رمان آقای پیپ اثر لوید جونز داستانی جذاب و روان دارد که در آن نویسنده به ستایش دنیای ادبیات به ویژه دنیای خیالی و سازنده رمان می پردازد و با بازخوانی داستانی، تاریخ چند قرن اخیر دستاورد کتب مقدس (و در لوای آن غارت منابع) را از سوی کشورهای استعمارگر برای مردمان بومی مناطق مختلف جهان تعصب کورکورانه و ویرانگر معرفی می کند سرکوب و قلع و قمع  جنبش های ازادیخواه محلی  به وسیله دست نشانده های سفیدپوستان استعمارگر در سده های اخیر در سرزمین های مختلف یکی دیگر از مضامین این رمان است که نویسنده نتیجه آن را قربانی شدن مردم بی گناهی می داند که بازیچه سیاست های کثیف چپاولگرایانه ابر قدرت ها  قرار گرفته اند در ساحت فردی رمان مروج این باور است که خوانندگان می توانند با همذات پنداری و حلول در شخصیت های خیالی رمان ها به شکوفایی شخصیتی و تحمل رنج های هستی برسند و با نگاهی نو به تفسیر رویدادهای تلخ زندگی واقعی بپردازندپدیده مهاجرت اجباری و اوارگی یکی دیگر از لایه های اثرست که راه حل نویسنده برای ان بازگشت به زادگاه و سرزمین مادری است این ایده در بستر تقابل اساطیری مردی سفید پوست د خوانش های ادبی...ادامه مطلب

رمان درخت انجیر معابد اثر احمد محمود روایتگر ظهور، رشد و سقوط خانواده مرفه و زمین دار است و در بستری تاریخی -اساطیری به باز تعریف چگونگی شکل گیری باورهای مذهبی و به تبع خرافی می پردازد. این رمان از یک سو بازخوانی چگونگی شکل گیری انقلابی خانمان سوز از جانب فردی زخم خورده و آسیب دیده و از سوی دیگر مفسر فروپاشی خاندان های زمین دار بر اثر وقایع صد سال اخیر ایران است.فارغ از شخصیت پردازی دقیق و زنده و زبان  جذاب و روان متن، سرنوشت شوم همه اعضای خانواده در سایه بیماری ارثی و مرگ ها و خودکشی های نابه هنگام از واقعیت نمایی و باورپذیری به دور است. نقطه قوت رمان و ماندگاری آن در شرح نمادین شیوه بروز و ترقی باورهای خرافی و مذهبی و در لوای آن بازخوانی جنبش های ویرانگر مذهبی صد سال اخیر ایران است جنبش های غیر اصیلی که به ویرانی مظاهر تمدن و پیشرفت و بازگشت به دوران عقب ماندگی و نادانی منجر شدند. اگرچه نویسنده در این اثر علت چنین رویدادی را انتقام فردی طردشده و آسیب دیده در جامعه با  بهره برداری از زمینه های خرافی موجود در جهت انتقام معرفی می کند اما همزمان با بیان نمودهای فرافردی وقوع چنی خوانش های ادبی...ادامه مطلب

غرب دلگیر اثر مارتین مک دونا روایتگر پدرکشی و  تقابل دو برادر‌ در قالب نمایش نامه است در این اثر به صورت نمادین ناتوانی کلیسا و زمام داران ان در حل مشکلات اخلاقی و خانوادگی در دنیای جدید مطرح می شود این ناتوانی در شکل بحران اخلاقی و اعتقادی کشیشی نمود پیدا می کند که قادر به درک و پذیرش تنش ها و گناهان افراد پیرامون‌خود نیست و به ناچار برای تحمل چنین شرایط نا به سامانی با دوری از موعظه و نصیحت به شراب و مستی پناه می برد تا حدی که به دلیل بحران ها و درگیری های ذهنی و مذهبی به میل دختر  نوجوانی که از نظر عاطفی و جنسی شیفته اوست پی نمی برد در لایه نمادین ارتباط این دو شخصیت باز آفرینی رابطه مریم و عیسی مسیح است کشیش این نمایشنامه به دلیل ضعف و ناکارآمدی وجود خویش در حل معضلات سایر شخصیت ها در شکل نمادین با سوزاندن دست خود به مجازات خویش می پردازد و در نهایت برای تحمل بار گناهان‌ دیگران‌ ن همانند عیسی به مرگی آگاهانه منتها به شیوه خودکشی دست می زندنویسنده با بیان علاقه شخصی یکی از شخصیت های نمایشنامه به جمع آوری مجسمه های قدیسان به امید دستیابی به بهشت به مسخره کردن پوشالی بو خوانش های ادبی...ادامه مطلب

مراسم پاگشایی یا آیین رازآموزی که در زیر مجموعه الگوی اسطوره قهرمان قرار می­گیرد. در بردارنده مجموعه­ای از آیین­ها و فنون است که هدف غایی آن آشنا ساختن انسان با امر قدسی و موجودات برتر است. یکی از این خوانش های ادبی...ادامه مطلب

منظومة خسرو و شیرین نظامی یکی از منظومه‌های برجستة ادب فارسی در قرن ششم هجری قمری است. بررسی و مقایسة تطبیقی هویت شخصیت­­های داستانی این منظومه با سایر منابع تاریخی و ادبی، نشان­دهندة اختلاف روایت نظا خوانش های ادبی...ادامه مطلب

به راستی شعر چیست و چه کارکردی دارد ادبیات و نقد خوانش های ادبی...ادامه مطلب

رمان «ترلان» اثر فریبا وفی روایتگر زندگی برخی از دختران طبقات کم‌درآمد جامعه است که در بحبوبه انقلاب با انگیزه محقق کردن آرمان‌های انسانی و عدالت همگانی به جنبش‌های سیاسی اجتماعی پیوستند ولی بعدا با فروکش کردن شور انقلابی و ازهم‌پاشیدگی و سرکوب این جریانات به رغم میل باطنی و صرفا به انگیزه دستیابی به هویت فردی و شغل خوانش های ادبی...ادامه مطلب